Partikül Madde Zararları

Partikül Madde Zararları

Partikül Madde Zararları
Partikül Madde Zararları

Dünyamızda her geçen gün artan hava kirliliği sebebiyle, partiküllerin insan sağlığı üzerindeki etkisi daha da kapsamlı olarak incelenmeye başlanmıştır. Sonuç olarak, ince tozların, partikül madde zararları, solunum hastalıklarına ve kansere neden olan ciddi bir sağlık tehlikesi oluşturduğu gün yüzüne çıkmış, gündem haline gelmiştir.

Partikül Düşme Grafiği

Atmosferde 10 μm’dan büyük partiküller oldukça hızlı bir şekilde çökerler ve sadece çıktıkları kaynağın yakınında ve kuvvetli rüzgâr ile havada asılı kalabilirler.

Hava akımı olmayan bir oda içinde, partiküllerin düşüş hızları ve partikül madde zararları, grafikteki gibi gerçekleşir.

Endüstride Oluşan Duman ve Tozların Boyutları

10 μm çapından büyük partiküllerin çoğu, uygun açıda ışık ve kontrast olması durumunda çıplak gözle görülebilir. Normal şartlarda gözlerimiz en düşük 30 μm ve üzeri partikülleri görebilmektedir.

Partikül Ölçüsü Grafiği
Partikül Ölçüsü Grafiği
  • Grafikteki ilk görsel yaklaşık 500 μm
  • İnsan saçının kalınlığı 100 μm
  • Çıplak göz ile görülebilen en küçük partikül >10 μm
  • İnsan sağlığına zararlı partiküller <5 μm
  • Endüstriyel uygulamalar neticesinde oluşan kaba tozlar >10 μm ( Coarse )
  • Endüstriyel uygulamalar neticesinde oluşan ince tozlar <10 μm ( Fine )
  • Kaynak dumanı <1 μm ( 0,2 – 0,8 μm )
1 µm = 1/1000mm

Partikül Kaynakçı Sağlığı

Partikül ölçüsü madde kirleticisi değerleri:

  • 5 µm ~ 10 µm aralığındaki daha büyük partiküller üst solunum yolları tarafından ayrılır ve tutulur. Buradan hızlıca yutulur veya öksürükle kolaylıkla atılır.
  • 2,5 µm ~ 5 µm aralığındaki partiküller, insan ciğerlerinde tutunabilme ihtimali yüksek olan partiküllerdir ve akciğerlerin derinliklerine inmeden üst solunum sistemine geri gönderilirler.
  • 1 µm ~ 2,5 µm aralığındaki partiküller bronşlarda tutulmakta ve insan sağlığı açısından riskler oluşturmaktadır.
  • 1 µm ve altındaki partiküller, alveollerin hücre zarlarından geçerek kan akışına karışabilecek kadar küçük partiküllerdir.

EN779 Yerine Neden ISO16890 Standardına İhtiyaç Duyuldu?

Ashrae Test Dust
Ashrae Test Tozu. Görsel Kaynağı: Testdust.dmt-Group.com

EN779:2012 standardına göre bir hava filtresinin verimlilik testinde ASHRAE tozu olarak bilinen sentetik bir toz kullanılır. Laboratuvar ortamında filtrenin bu toz ile yüklenmesiyle test gerçekleştirilir ve değerlendirme, sadece 0,4 μm partikül ölçüsündeki verim değeri hesaplanılarak yapılır.

İşletme Şartlarında Kullanılmış Filtre Örneği

Partikül Boyut Grafiği

Partikül Madde Zararları Nasıl Hesaplanır?

İşletme şartlarındaysa filtreler, daha farklı partikül boyut aralığındaki kirleticilere maruz kalır. Bu nedenle, laboratuvar ortamında elde edilen bu değerler bir hava filtresinin performansını belirlemede yetersiz kalır.

İşte bu yüzden, ISO 16890 standardı ile birlikte filtre kullanıcıları ihtiyaçlarına göre filtre tercihini çok daha hassas yapabilme imkânına sahip olacaklardır.

ISO 16890 standardı, EN 779 standardından farklı olarak 0,3 μm – 10 μm aralığındaki partikül boyutunu verimlilik değerlendirmesi için hesaplamaktadır.

(Particulate Matter = PM)

Duman Emme ve
Merkezi Filtreleme